“Дьөһөгөй бэлэҕэ” өрүспүүбүлүкэтээҕи быыстапка арыллыыта
Саха былыр-былыргыттан өбүгэлэрбит үтүө үгэстэрин, сиэрин – туомун, төрүт ииһин, уһанар дьарыгын көлүөнэттэн көлүөнэҕэ иҥэрэн кэлбит ураты омук буолабыт. Кыл-сиэл оҥоһуктары оҥоруу ньымата билигин улуус-улуус аайы киэҥник тарҕанан, элбэх дьон сөбүлээн дьарыктанар.
«Симэх» национальнай киин кылынан-сиэлинэн өрүүнү сайыннарар, киэҥ эйгэҕэ тарҕатар сыалтан Өрөспүүбүлүкэтээҕи «Дьөһөгөй бэлэҕэ» көрүү – быыстапканы 1999 сылтан тэрийэн ыытар. Бу көрүүгэ саха сатабыллаах иистэнньэҥнэрэ сылгы култууратын чаҕылхайдык арыйан көрдөрөллөрө, итэҕэлбит биир сүрүн өйдөбүлэ буоларын туоһулуур.
Муус устар 4 күнүгэр Дьокуускай куоракка «Арчы Дьиэтэ» духуобунай култуура киинэ, Уус-Алдан улууһун култуураҕа салалтата, норуотун маастардара, «Дьөһөгөй бэлэҕэ» өрөспүүбүлүкэтээҕи кылтан-сиэлтэн өрөөччүлэр быыстапкаларын чэрчитинэн, саргылаах саха өбүгэтин сиэринэн – Күрүө Дьөһөгөй Айыыга анаан Алгыс сиэрин-туомун ыыттылар. Омукпут биир уратытын көрдөрөр, түөрт түөрэм туйахтаах Дьөһөгөй оҕотун саха биир ураты кэрэтин таҥыннарыы сиэрин-туомун Дьокуускай куорат олохтоохторо сэргии көрдүлэр. Сүрүн ыалдьытынан Саха атын Аан дойдуга аатырдыбыт удьуор сылгыһыт, айанньыт Дугуйдаан Винокуров буолла.
“Алгыс түһэрэн, ат толору симэҕинэн, үрүҥ көмүс ыҥыырдаан Дьөһөгөй оҕотун симээммит, Сахабыт сирин дьонугар көрдөрбүппүт олус кэрэхсэбиллээх” – диэн Дугуйдаан Винокуров санаатын үллэһиннэ.
Ону таһынан, Саха норуотугар сылгы туһатын тула кэпсэтии “Тыҥ хатыыта, ситии хатыыта” семинар-практикум буолан ааста. Кыттааччылар дьөһөгөй тула кэпсэтиини олус дириҥник аттаран сырдаттылар уонна мустубут дьон болҕомтолорун туттулар. Саха үтүө үгэстэрин тарҕата, киэҥ араҥаҕа иҥэрэ сылдьар ураты омук буоларбытын өссө төгүл бүгүҥҥү семинар бигэргэттэ.
Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр «Дьөһөгөй бэлэҕэ» быыстапка үөрүүлээх арыллыыта буолла. Быйыл 12 улуустан, Дьокуускай куораттан уопсайа 65 кыттааччы, 6 түмсүү, 3 үөрэх кыһата кыттыыны ыллылар.
«Симэх» Национальнай киин дириэктэрэ Яна Игнатьева кыттааччылары быыстапка арылыытынан эҕэрдэлээтэ:
Кыл-сиэл оноhуктары оҥоруу ньымалара саха омук өр сылларга илдьэ кэлбит сыаннаhа, культурата буолар. Билиҥҥи сайдыылаах олоххо кыл-сиэл оҥоһук бэйэтин кэрэ көстүүтүн сүтэрбэккэ, саҥа тыын ылан сайда турар. Биһиги киэн тутта ааттыыбыт бастакы кылынан-сиэлинэн өрүүнэн дьарыктаммыт маастардарбытын: Бүлүү улууһуттан Борисова Степанила Данилованы, Павлова Зинаида Евсеевнаны, Чурапчы улууһуттан Пинигина Евдокия Семеновнаны, Кривошапкина Акулина Семеновнаны, Хаҥалас улууһуттан Гермогенов Павел Павловиһы, Дьокуускай куораттан Ноговицына Мария Михайловнаны. Кинилэр үлэлэрэ саҥа саҕалааччылары күн бүгүн үрдүккэ кынаттыыллар, көҕүлүүллэр. Бары маастардарга, кыттааччыларга – кэрэни кэрэхсээн дьоллоох аартыктары аһан, өркөн өйү сытыырхатан, айар дьоҕуру сайыннаран, сатабыл арааһын баһылаан саха норуотун култууратын, итэҕэлин үйэтитэр сыаллаах үлэлии-хамсыы турун» диэн баҕа санаатын эттэ.
Өрөспүүбүлүкэтээҕи «Дьөһөгөй бэлэҕэ» көрүү – быыстапка муус устар 27 күнүгэр дылы Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр үлэлиир.
