Кутурҕаммытын тиэрдэбит
Орто дойду олоҕуттан эмискэччи ыалдьан олус хомолтолоохтук күн сириттэн күрэннэ амарах ийэ, тапталлаах кэргэн, эйэҕэс эбээ, үлэ ветерана, Сунтаар улууһун Бүлүүчээн нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, сахалыы куту-сүрү, өбүгэ үгэстэрин сөргүтээччи, Сунтаар улууһун уонна Саха Өрөспүүбүлэктин норуотун маастара Контогорова Марфа Николаевна-Сылыбыр Мааппата.
Марфа Николаевна 1946 сыллаахха Сунтаар улууһун Наахара нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ. Сылыбыр Ньукулайа диэн биллэр уустан сыдьааннаах, сиэл–кыл оҥоһуктарын маастара Марфа Николаевна Контогорова төрөөбүт сириттэн харыс сир халбарыйбакка сааһырдым диэн сынтарыйан хаалбакка сахалыы иистэнии эйгэтигэр тэтимнээхтик киирбитэ. Марфа Николаевна мындыр-сылык, барыны-бары болҕойон анааран көрөр уратылааҕа, былыргы араас үһүйээннэри умсугутуулаахтык кэпсиир дьоҕурдааҕа, айылҕаҕа сылдьарын, бултуурун сөбүлүүрэ.
Марфа Николаевна 2001 сыллаахха кылынан-сиэлинэн иистэниигэ, саха былыргы култууратын эдэр ыччакка билиһиннэрэр баҕаттан «Саха саргыта» общественнай түмсүүнү төрүттээбитэ. Бүлүүчээн нэһилиэгин талба талааннаах далбар хотуттарын бэйэтин тула түмпүтэ, сахалыы дириҥ ис хоһооннох үлэлэри оҥоруу саҕаламмыта. Түмсүүтүн кыттыылаахтарын кытта айылҕаҕа элбэхтик сылдьаллара, эмтээх оттору хомуйаннар, кыһын айылҕа иҥэмтэлээх отторун иһэн доруобуйаларын бөҕөргөтүнэллэрэ.
2006 сыллаахха Бүлүүчээн техническай лицейыгар «Дьоҕур» кулуубу аһан оҕолору кылынан-сиэлинэн иистэнии эйгэтигэр үөрэппиттэрэ. Саха тылын, төрүт култуура уруоктарын чаастарыгар оҕолор балаҕаҥҥа кэлэннэр харысхаллары, дэйбиирдэри, олбохтору оҥоруунан дьарыктаммыттара.
2008 сыллаахха Кыыл Уолун аатынан Сунтаардааҕы музейнай комплекс директора Дмитрий Осипов салайааччылаах Сунтаар талааннаах маастардара Таатта улууһун маастардарын үлэлиир үөрүйэхтэрин кытта билсиһэ баран кэлбиттэрэ. Баайаҕаҕа Мандар уус кыһата аһыллыытыгар, Дьүлэй нэһилиэгин маастардарын үлэлэрин кытта билсиһэн харахтара аһыллан, элбэх үөрүйэхтэри иҥэринэн, Мандар уус алгыһын ылан тутум үрдээн астыммыт түгэннэрэ баара…
Хас да төгүл «Саха саргыта» түмсүү айар быыстапкалара, түмсүү кыттыылаахтарын персональнай быыстапкалара, Марфа Николаевна Контогорова тус бэйэтин быыстапката Сэргэй Сибирэп-Кыыл Уола аатынан холбоһуктаах Түмэлгэ тэриллэн ыытыллыбыта. 2008 сыллаахха түмсүү үлэлэрэ Бүтүн Россиятааҕы Москва куоракка ыытыллыбыт «Ладья-2008» быыстапкаҕа кыттыбыттара.
2012 сыллаахха кэргэнинээн Константин Михайловичтыын саха балаҕана туттаннар саха төрүт үгэстэрин, кутун-сүрүн, кылынан-сиэлинэн дьарыктанааччылары мунньан кылтан араас сиэдэрэй оҥоһуктары оҥоруунан дьарыктаммыттара. Балаҕан дьону бэйэтигэр тардар ураты күүстэммитэ, атын сиртэн кытта дьон кэлэн кэпсэтэр, өй-санаа эбинэр, харысхал туруортарар, алгыс ылар кииннэринэн буолбута.
2013 сыллаахха Болгарияҕа ыытыллыбыт аан дойдутааҕы быыстапкаҕа Марфа Николаевна «Күнү көрсүү» үлэтэ бастакы миэстэни, Клеопатра Петровна Контогорова үлэтэ үһүс миэстэни ылары ситиспиттэрэ. «Саха саргыта» түмсүү үлэлэрэ Сунтаар,Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Таатта, Дьокуускай Мииринэй, Ленскэй куораттарга быыстапкаларга, конкурстарга педагогическай дьаарбаҥкаларга кыттыыны ылбыттара. Үгүс сыллар тухары дьону кыл-сиэл иистэниитигэр үөрэтиигэ анаан элбэх ахсааннаах маастар-кылаастары Сунтаар, Бордон, Элгээйи, Кутана, Наахара, Тойбохой, Уһун Күөл, Дьаархан , Куокуну, Кириэстээх, Маар Күөл, Бүлүүчээн нэһилиэктэригэр тэрийэн ыыппыттара.
2021 сыллаахха Дьокуускай куоракка «Симэх» норуот ускуустубатын уонна уус-уран оҥоһуктарын Национальнай Киинигэр Марфа Николаевна Контогорова тус быыстапката ыытыллыбыта, бар дьон сэҥээриитин ылбыта. Марфа Николаевна өбүгэ иистэнэр дьарыгын сайыннарыыга өр сыллаах утумнаах, айымньылаах үлэтэ сыаналанан «Сунтаар улууһун норуотун маастара», 2008 сыллаахха «Саха Өрөспүүбүлүкэтин уус-уран оҥоһуктарга норуотун маастара», 2016 сыллаахха «Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун маастара» үрдүк ааттар иҥэриллибиттэрэ. 2005 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Президенын иһинэн үлэлиир дьиэ-кэргэн, оҕо-аймах комитетын махтал суругунан, 2006 сыллаахха Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Өрөспүүбүлүкэтээҕи норуот айымньытын научнай-методическай, социально-култуурнай Киинин Бочуотунай Грамотатынан, үгүс ахсааннаах Сунтаар улууһун култууратын, үөрэҕириитин Управлениеларын, улуус дьаһалтатын, Кыыл Уола аатынан Сунтаардааҕы холбоһуктаах түмэлин грамоталарынан наҕараадаламмыта.
«Симэх» норуот ускуустубатын уонна уус-уран оҥоһуктарын Национальнай киинэ дириҥ кутурҕанын тириэрдэр кэргэнигэр Константин Михайловичка, оҕолоругар, сиэннэригэр, аймах-билэ дьонугар, Сунтаар улууһун Бүлүүчээн нэһилиэгин олохтоохторугар. Аһыыгытын тэҥҥэ үллэстэбит. Быралыйар быдан дьылларга быраһаай күндү Марфа Николаевна…
